2023-07-07
Na czym polega współpraca finansowa administracji z organizacjami pozarządowymi?

Rodzaje i zakres form współpracy Miasta Leszna z organizacjami pozarządowymi określa corocznie uchwalany Program Współpracy.

Miasto Leszno  realizuje następujące formy współpracy finansowej administracji z sektorem pozarządowym:

• powierzanie wykonywania zadania publicznego wraz z udzieleniem dotacji na sfinansowanie jego realizacji;
• wspieranie wykonywania zadania publicznego wraz z udzieleniem dotacji na dofinansowanie jego realizacji;
• inicjatywy lokalne.

Zlecanie zadań publicznych i przekazywanie dotacji przez organy administracji publicznej na rzecz organizacji pozarządowych przewidują również inne ustawy, np. Ustawa o pomocy społecznej, Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu niepełnosprawnych, Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii. Jednak tryb zlecania zadań publicznych jest zawsze ten sam – określony Ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Środki publiczne mogą również trafiać do organizacji w formie zamówień publicznych. Nie jest to jednak forma współpracy finansowej z sektorem pozarządowym. W takim wypadku organizacje bowiem występują jako przedsiębiorcy, a nie podmioty trzeciego sektora.

Czy każde stowarzyszenie i fundacja może ubiegać się od administracji o dofinansowanie na swoją działalność?

Tak. Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie określiła zasady na jakich każde stowarzyszenie, spółdzielnia socjalna, organizacja kościelna czy fundacja mogą otrzymać pieniądze ze środków publicznych w formie dotacji na realizację zadań publicznych, jeżeli zadanie to wpisane zostało w Roczny Program Współpracy.

Pieniędzy na realizację zadań publicznych nie mogą otrzymać tylko te podmioty, co do których w ustawie wprowadzono taki zakaz. Są to: partie polityczne i utworzone przez nie fundacje, związki zawodowe i organizacje pracodawców, samorządy zawodowe (izby lekarskie, pielęgniarskie, adwokackie, itp.), kluby sportowe działające w formie sportowych spółek akcyjnych, fundacje których jedynym fundatorem jest Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego (chyba, że majątek takiej fundacji nie jest w całości mieniem publicznym albo prowadzi ona działalność statutową na rzecz nauki).

Jak administracja może przekazać organizacji pozarządowej pieniądze na jej działania?

Podstawową formą przekazywania publicznych pieniędzy organizacjom pozarządowym jest powierzanie lub wspieranie realizacji zadań publicznych poprzez przekazanie na ich realizację dotacji. Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wymaga, aby urząd, który dysponuje pieniędzmi oraz chce zlecić część swoich zadań organizacjom pozarządowym, ogłosił w tym celu otwarty konkurs ofert.

Inną możliwością przekazywania organizacjom pozarządowych środków jest udzielanie im zamówień publicznych. Dla organizacji, które prowadzą działalność gospodarczą, tzn. są wpisane w Krajowym Rejestrze Sądowym do rejestru przedsiębiorców lub prowadzą odpłatną działalność pożytku publicznego, ta forma uzyskiwania pieniędzy publicznych może być w niektórych przypadkach atrakcyjna.

Czym się różni wspieranie od powierzania realizacji zadania publicznego?

Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie przewiduje, że administracja może wesprzeć realizację  zadania publicznego przez organizację lub powierzyć to zadanie organizacji pozarządowej. Każda z tych form wymaga ogłoszenia i przeprowadzenia konkursu, wynikiem którego jest przyznanie dotacji. Ogłaszając konkurs organ administracji musi określić, czy jest to konkurs na wspieranie, czy powierzanie zadania.

Ustawa przewiduje, że powierzaniu wykonywania zadań publicznych wiąże się z udzieleniem dotacji na finansowanie ich realizacji. Natomiast wspieranie wykonywania zadań publicznych wiąże się z udzieleniem dotacji na dofinansowanie ich realizacji. Przyjmuje się, że w przypadku wspierania – administracja ma prawo wymagać wkład własny ze strony organizacji, ale może także przyjąć, że wkład organizacji jest rzeczowy i osobowy (np. oszacowana wartość pracy wolontariuszy lub członków organizacji), dopuszczając 100% dotację.

Mam pomysł na projekt. Czy mogę liczyć na pomoc urzędu w jego realizacji?

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, czy proponowane przez naszą organizację zadanie należy do zadań tego szczebla administracji. Ważne jest też, czy tego typu projekty jak nasz mieszczą się w programie współpracy, przyjętym przez daną jednostkę samorządu terytorialnego. Program współpracy przyjmowany jest co roku przez organ stanowiący – jest on dostępny TUTAJ

We wniosku powinny się znaleźć co najmniej: opis zadania publicznego przeznaczonego do realizacji oraz szacunkowa kalkulacja kosztów realizacji zadania publicznego.
Wskazówki jak wypełnić ofertę można znaleźć TUTAJ

Urząd, do którego wpłynie taki wniosek w ciągu miesiąca musi rozpatrzyć czy w ogóle na tym terenie potrzebna jest realizacja takiego zadania. Bierze przy tym pod uwagę:

• czy wniosek odpowiada priorytetowym zadaniom publicznym, określonym w programie współpracy z organizacjami pozarządowymi,
• czy będzie zapewniona wysoka jakość wykonania danego zadania,
• czy są środki na realizację takiego zadania,
• jakie będą korzyści wynikające z realizacji zadania publicznego przez organizację pozarządową lub podmioty wymienione w art. 3 ust. 3.

Po rozpatrzeniu tego wszystkiego urząd ma obowiązek poinformować o podjętej decyzji.
Należy pamiętać, że w takim konkursie udział mogą wziąć wszystkie organizacje lub podmioty wymienione w art. 3 ust. 3, które będą chciały podjąć się realizacji takiego zadania.

Nowelizacja Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z 2010 roku wprowadziła jeszcze jedną formę realizacji zadania publicznego, które nie jest „narzucane” przez samorząd. Jest to tzw. inicjatywa lokalna, opisana w Rozdziale 2a (art. 19b do 19h). Zgodnie z tymi przepisami, grupa mieszkańców (nawet nieformalna) może samodzielnie lub za pośrednictwem lokalnej organizacji pozarządowej zaproponować samorządowi zrealizowanie w na danym terenie określonych zadań, które uznają za konieczne. Samorząd nie przekazuje im pieniędzy, ale pomaga w zrealizowaniu przedsięwzięcia.

Więcej o inicjatywie lokalnej można znaleźć TUTAJ . W Urzędzie Miasta Leszna inicjatywę lokalną koordynuje Wydział Rozwoju.

Czy można zaproponować samorządowi pomoc w rozwiązaniu ważnego problemu?

Tak. Formy współpracy mogą być różne: od powołania zespołu do koordynacji działań na rzecz rozwiązywania tego problemu, poprzez realizację wspólnego projektu, a skończywszy na dotacji dla organizacji, która zajmie się działaniami w tym zakresie.
Warto zwrócić uwagę, że w sferze współpracy administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi nie ma żadnego zabezpieczenia praw autorskich dla autorów pomysłów. Zdiagnozowanie problemu, a nawet zgłoszenie propozycji jego rozwiązania - nie daje gwarancji, że to nasza organizacja będzie ostatecznie wykonawcą działań. Może się zdarzyć, że do ogłoszonego z naszej inicjatywy konkursu przystąpi organizacja, która rozwinie nasz pomysł albo zadeklaruje większy wkład własny w jego realizację i to ona zostanie wyłoniona jako wykonawca zadania.