2023-11-13
Co jest, a co nie jest ZBIÓRKĄ PUBLICZNĄ

Z definicji ustawy wynika, że zbiórką publiczną jest zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze w miejscu publicznym na określony, zgodny z prawem cel pozostający w sferze zadań publicznych, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2020 r. poz. 1057), oraz na cele religijne. Miejsca publiczne to miejsca ogólnodostępne, a w szczególności ulice, place, parki i cmentarze.

Podstawy prawne:

Organizację zbiórek publicznych w Polsce reguluje Ustawa z dnia 14 marca 2014 r. o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych (Dz. U. z 2020, poz. 1672) oraz Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 9 czerwca 2014 r. w sprawie wzorów dokumentów dotyczących zbiórek publicznych (Dz. U. z 2014 r., poz. 833). 

Zbiórka publiczna:

• dotyczy wyłącznie ofiar w gotówce lub w naturze, czyli: pieniędzy, darów rzeczowych
• zbiórka w miejscach publicznych, zbierający i dający nie znają się (np. na ulicy, w parku, na cmentarzu, w sklepie, „domokrążne zbieranie od domu do domu”) do: puszek, skarbon, koszy,
• na cel pożytku publicznego, np. kulturę, pomoc dobroczynną lub na cel religijny (poza terenem kościołów)

Regulowane jest zbieranie pieniędzy i darów rzeczowych w miejscach publicznych, ponieważ gotówka lub dary zbierane w ten sposób nie są ewidencjonowane i nie pozostaje ślad ich przepływu – informacje o przekazanej gotówce i darach, a także o darczyńcy są niedostępne dla kontroli skarbowej.

Zbiórki publiczne, które mieszczą się w definicji z ustawy muszą zostać zgłoszone i rozliczone poprzez Portal Zbiórek Publicznych dostępny pod adresem www.zbiorki.gov.pl prowadzony przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Zbiórkę można przeprowadzić dopiero po zgłoszeniu jej na Portal. W działaniach organizacji pozarządowych możemy spotkać się często z zastosowaniem określenia „zbiórki publiczne” do szerszego spektrum działań polegających na zbieraniu środków i rzeczy, niż te, które wskazuje ustawa. Zgłaszać trzeba jednak tylko zbiórki odpowiadające definicji.

Na co może być prowadzona zbiórka:

1. możliwy cel zbiórki publicznej określono poprzez odniesienie do katalogu zadań publicznych z art. 4 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Można zbierać na cele określone w art. 4 ust. 1 o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie,np. na działalność charytatywną, działalności na rzecz mniejszości narodowych, promocję zdrowia, działalności na rzecz osób niepełnosprawnych; naukę; kulturę; ekologię;

2. można też zbierać pieniądze i dary na cele religijne;

Zbiórką publiczną nie jest zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze:

• na cele religijne, na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą, naukową, oświatową i wychowawczą oraz na utrzymanie duchownych i członków zakonów, jeżeli odbywa się w obrębie terenów kościelnych, kaplic oraz w miejscach i okolicznościach zwyczajowo przyjętych w danej okolicy i w sposób tradycyjnie ustalony;
• w drodze loterii pieniężnych i fantowych; wśród grona osób znajomych osobiście przeprowadzającym zbiórkę; wśród młodzieży szkolnej na terenach szkolnych, odbywające się na podstawie pozwolenia władz szkolnych;
• w ramach zbiórek koleżeńskich odbywających się w:
  - lokalu urzędu publicznego na podstawie pozwolenia kierownika urzędu, lub innym zakładzie pracy.

Zbiórkami publicznymi nie są także:

• przelewy na konto bankowe stowarzyszenia, fundacji, apele o takie wpłaty;
• wpłaty na konto on-line, przekazywanie darów, pieniędzy za pomocą wirtualnych platform (np. crowdfunding);
• publikowanie w mediach, internecie, wysyłanie za pomocą środków komunikacji elektronicznej (mailing, SMS-y), także z wykorzystaniem bazy danych, apeli o przekazywanie wpłat na konto, o złożenie zleceń stałych, przelewów na konto bankowe lub o przesłanie SMS-ów na określony numer;
• SMS-y charytatywne dla organizacji pozarządowych,
• sprzedaż, np. biletów na koncert (sprzedaż powinna odbywać się w ramach działalności gospodarczej lub odpłatnej działalności pożytku publicznego).  

Zbiórki publiczne może organizować:

• organizacja pozarządowa w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;
• podmiot, o którym mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;
• komitet społeczny powołany w celu przeprowadzenia zbiórki publicznej.

 Zgłoszenie o zbiórce powinno zawierać:

1. cel zbiórki publicznej

2. dane organizatora zbiórki

3. dane osoby uprawnionej do reprezentowania organizatora zbiórki

4. sposób prowadzenia zbiórki publicznej (np. zbiórka datków do skarbon, puszek; zbiórka żywności do koszy w sklepach);

5. miejsce prowadzenia zbiórki (np. na ulicy, w sklepie);

6. termin rozpoczęcia i termin zakończenia zbiórki;

7. przewidywane koszty niezbędne do zorganizowania i przeprowadzenia zbiórki, które zostaną pokryte z zebranych ofiar.

Rodzaj sprawozdania z przeprowadzonej zbiórki zależy od:

• rodzaju zbiórki
• z rozdysponowania zebranych ofiar

Wzory sprawozdań wynikają z rozporządzenia w sprawie wzorów dokumentów dotyczących zbiórek publicznych.

Sprawozdania zamieszcza się na portalu zbiórek publicznych w postaci dokumentu elektronicznego, potwierdza je osoba / osoby za pomocą ePUAP (lub płatnym podpisem elektronicznym).
Jeśli sprawozdanie jest papierowe podpisuje je osoba upoważniona do reprezentowania organizatora zbiórki.

Więcej informacji o zgłaszaniu, prowadzeniu i rozliczaniu zbiórek publicznych dostepnych jest na stronie www.zbiorki.gov.pl 

 

Źródło: www.poradnik.ngo.pl/zbiorki-publiczne